Duyu bütünleme temelli gelişim programı, çocukların fiziksel, bilişsel, duyu-motor, duygusal ve sosyal becerilerini geliştirmeyi ve günlük yaşam aktivitelerinde bağımsızlıklarını artırmayı hedefleyen, bilimsel temellere dayanan bir yaklaşımdır.
Pediatrik duyu bütünleme çalışmalarının amaçları çocukların gelişimsel desteklerini sağlamak, bağımsızlık becerilerini geliştirmek, akademik ve sosyal becerilerini desteklemek ve özgüvenlerini artırmak üzerine odaklanmaktadır. Uygulama alanları arasında gelişimsel gecikmeler, duyu bütünleme bozuklukları, otizm spektrum bozuklukları, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB), fiziksel engeller ve öğrenme güçlükleri gibi çeşitli rahatsızlıklar bulunmaktadır. Bu alanlarda yapılan çalışmalar, çocukların yaş ve ihtiyaçlarına uygun şekilde destek sağlamak amacıyla etkili bir yöntem olarak kullanılmaktadır.
Pediatrik duyu bütünleme süreci, değerlendirme ile başlar ve çocuğun ihtiyaçlarına yönelik bireysel hedefler belirlenerek planlama yapılır. Uygulamalarda yapılandırılmış aktiviteler ve oyunlar kullanılarak hedeflere ulaşılmaya çalışılır. Aileler ev programları ve destek stratejileri konusunda bilgilendirilirken, çocuğun ilerlemesi düzenli olarak takip edilir ve program gerektiğinde güncellenir. Bu yaklaşım, çocukların yaşam kalitesini artırmakla kalmaz, aynı zamanda ailelere de destek sağlar.
Duyu bütünleme çalışmaları (DBÇ), bireylerin duyusal bilgileri etkili bir şekilde işlemesini ve günlük yaşamlarında kullanmalarını hedefleyen bir yöntemdir. Özellikle çocuklarda yaygın olarak uygulanan bu program, Jean Ayres tarafından 1970’lerde geliştirilmiştir ve duyusal sistemlerin nasıl çalıştığını anlama odaklıdır. İnsan vücudu çeşitli duyusal sistemlere sahiptir; görme, işitme, taktil, koku, tat, vestibüler, propriyoseptif ve introseptif sistemler dış ve iç çevreden gelen bilgileri alarak merkezi sinir sistemine ileterek uygun tepkiler oluşturmayı sağlar. Bu sistemlerin uyum içinde çalışması, günlük yaşam aktivitelerinde başarı ve genel yaşam kalitesi için büyük önem taşır.
Duyu bütünleme bozukluğu belirtileri arasında; hiperduyarlılık ve hipoduyarlılık, motor becerilerde ve koordinasyonda zorluklar, davranışsal ve duygusal zorluklar, yeme ve beslenme sorunları, uyku sorunları, vestibüler sistemle ilgili sorunlar yer alır. Bu belirtiler, ani sinirlenme, içe kapanıklık, uyku problemleri, denge sorunları ve beslenme tercihlerinde aşırılıklar gibi çeşitli şekillerde kendini gösterebilir. Beyin duyusal girdiyi düzgün işlemleyemediği zamanlarda genelde davranışları da etkili şekilde yönlendiremez. Duyu bütünleme bozukluğu tanısı için uzman bir değerlendirme önemlidir, çünkü bu belirtiler diğer nörolojik veya gelişimsel bozukluklarla da ilişkili olabilir.
Duyu bütünleme çalışmaları duyusal bilgileri beyinde daha etkili bir şekilde işleyerek bireyin günlük yaşamında daha fonksiyonel olmasını amaçlar.
Görüşmeler bireyin ihtiyaçları ve hedefleri doğrultusunda düzenlenir, genellikle haftalık 45 dakikalık görüşmeler şeklinde planlanır.
Çocuğunuzun sağlıklı ve mutlu bir geleceğe adım atmasına destek olmak için hemen randevu alın!
Duyu Bütünleme Temelli Gelişim Programı Nedir?
Duyu bütünleme temelli gelişim programı, çocukların fiziksel, bilişsel, duyu-motor, duygusal ve sosyal becerilerini geliştirmeyi ve günlük yaşam aktivitelerinde bağımsızlıklarını artırmayı hedefleyen, bilimsel temellere dayanan bir yaklaşımdır.
Pediatrik Duyu Bütünleme Çalışmalarının Amaçları Nelerdir?
- · Gelişimsel Destek: Çocukların ince ve kaba motor becerileri, duyusal işlemleme, el-göz koordinasyonu gibi gelişimsel aşamalarını desteklemek amaçlanır.
· Bağımsızlık: Yaş ve gelişim düzeyine uygun bağımsızlık kazanımı; örneğin, giyinme, yemek yeme, tuvalet eğitimi gibi temel öz bakım becerilerinin geliştirilmesi hedeflenir.
· Akademik ve Sosyal Beceriler: Okul başarısını artırmak için öğrenme ve yazma becerilerini geliştirilir, aynı zamanda sosyal etkileşim becerileri desteklenir.
· Özgüven: Çocukların kendi yeteneklerine güvenmeleri sağlanarak özgüvenlerinin arttırılması amaçlanır.
Pediatrik Duyu Bütünleme Çalışmalarının Uygulama Alanları Nelerdir?
Duyu bütünleme çalışmaları, çeşitli yaş gruplarındaki çocuklara ve geniş bir yelpazede uygulanabilir:
· Gelişimsel Gecikmeler: Zihinsel ve motor becerileri yaş normallerinin gerisinde olan çocuklar için uygulanabilir.
· Duyu Bütünleme Bozukluğu: Duyusal bilgileri işlemleme ve yanıt verme süreçlerinde zorluk yaşayan çocuklarda etkilidir.
· Otizm Spektrum Bozuklukları: Sosyal etkileşim, iletişim ve oyun becerilerinde zorluk yaşayan çocuklarda destekleyicidir.
· Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB): Dikkat, konsantrasyon, planlama, organizasyon ve yürütücü işlev becerilerinde zorluk çeken çocuklar için önemli bir destek sağlar.
· Fiziksel Engeller: Serebral palsi, kas distrofisi gibi fiziksel kısıtlılıkları olan çocuklar için destekleyicidir.
· Öğrenme Güçlükleri: Disleksi, disgrafi gibi akademik performansı etkileyen öğrenme güçlükleri yaşayan çocuklar için fayda sağlar.
Pediatrik Duyu Bütünleme Süreci Nasıl İlerler?
- Değerlendirme: Uzman, çocuğun mevcut becerilerini, zorluklarını ve ihtiyacını detaylı bir değerlendirme yaparak belirler.
- Planlama: Çocuğun ve ailesinin ihtiyaçlarını ve isteklerini dikkate alarak bireysel hedefler belirlenir.
- Uygulama: Çocuğun ihtiyaçlarına özel olarak tasarlanmış aktiviteler ve egzersizler kullanılarak hedeflere ulaşılmaya çalışılır.
- Ev Programları ve iş birliği: Aileler çocuğun günlük yaşamında destek stratejilerini nasıl uygulayacakları konusunda bilgilendirilir.