Çocuk Merkezli Oyun Yaklaşımı

Oyun çocuğun kendini ifade ettiği sembolik dili, somut ifade biçimi, dünyayla başa çıkma yöntemidir ve çocuğun yaşadığı deneyimleri, bu deneyimlere verdiği tepkileri ve bunlar hakkındaki hislerini, dilek – istek ve ihtiyaçlarını, kendine olan benlik algısını ortaya çıkarır.

Çocuklar bazen yeterli bilişsel kapasitede olmadıkları için kendilerini sözel olarak ifade edemezler ama oynadıkları oyun, seçtikleri oyuncak onları anlatır. İfade etmesi zor ve korkutucu olabilecek duygu ve tavırlar, çocuğun seçtiği oyuncak yoluyla yansıtılabilir.

Çocukla danışmanlık ilişkisi kurmanın en iyi yolu oyundur. Sözel ifadeler bazen çocuğu ketleyebilir, sınırlandırabilir ancak oyun çağrışımsaldır ve spontan şekilde ortaya çıkar.

Çocuk merkezli oyun yaklaşımı ise oyun üzerine kurulmuş bütünsel bir destek sistemidir ve çocukların öz yönelimli yapıcı özelliklerine ve dayanıklılıklarına olan inanç üzerine kuruludur. Danışmanın hedefi; çocuğun içindeki yönelimleri, yaratıcılığı, ilerleme ve iyileşme potansiyelini ortaya çıkaracak biçimde ilişki kurmaktır. Oyun oynamak çocuk için bir şey yapmaktan ziyade onunla olma ve onu koşulsuz kabul etme biçimidir. 

Danışmanlık sürecinin hedefi ise: çocuğun kendine yönelik pozitif bir benlik algısı geliştirmesini, kendinin sorumluluğunu daha çok almasını, daha öz yönelimsel ve özerk olmasını, bağımsız kararlar almasını, kontrol hissini deneyimlemesini, başa çıkma süreçlerine hassasiyet geliştirmesini, içsel bir değerlendirme mekanizması geliştirmesini, kendine daha çok güvenmesi ve kendini kabul etmesini sağlamaktır.

Oyun sayesinde danışman çocuk için güvenli bir atmosfer yaratarak ve onun dünyasını kabul ederek onu anlamaya, dahil olmaya çalışır. Çocuk kabul edildiğini ne kadar içten hissederse, benliğinde de o denli bir gelişme yaşanır.

Ebeveyn ise sürece, çocuğu oyun yaklaşımı konusunda bilgilendirerek ve ilk görüşmede ayrılık sürecine destek olarak katkı sağlar. Aileden; danışmanlık sürecinin önemini kavrayarak sürece destek olması beklenir, burada oyun bir eğlence değil bir araç-dil olarak vardır.

Çocuk merkezli oyun yaklaşımı; gelişimsel problemler gösteren, kronik hastalıklar dahil olmak üzere birçok çeşit çocukluk problemine sahip, okulla bağlantılı öğrenme ve davranışsal problemler yaşayan, duygusal uyum sağlamada zorluk çeken ve benlik algısı problemiyle birlikte aile içi şiddetin mağduru olan çocuklara uygulanabilir.

Danışmanlık sürecinin sonucunda çocuğun bağımlılığı ve kafa karışıklığı azalmıştır. Çocuk ihtiyaçlarını açıkça ifade edebilen, kendine odaklanabilen, davranış ve hislerinin sorumluluğunu alabilen, sınırlar koyabilen ve başkalarının sınırlarına uyumlanabilen, daha içsel yönelimli, esnek ve olayları daha kolay tolere edebilen kısacası daha da güçlenmiş bir birey haline gelmiştir. Hislerinin kabul edilebilir olduğunu ve onları doğru yolla gösterebileceğini anlayan çocuk, duygularına hakim olmayı öğrendikçe bu hisler tarafından kontrol edilmekten de kurtularak belirgin davranış değişimleri gösterir.